PAN 2.0 Project: पॅन कार्ड प्रणाली अद्ययावत करण्यासाठी ‘पॅन २.० प्रकल्पा’ला केंद्रीय मंत्रिमंडळाने मान्यता दिली आहे. त्यामुळे आधुनिक क्यूआर कोडयुक्त पॅन कार्ड वितरित केले जाणार आहे. सध्याच्या पॅनकार्ड धारकांसाठी ही योजना कशी कार्यरत होईल, याबद्दल नागरिकांमध्ये कुतूहल आहे. यासाठी नव्याने अर्ज करावा लागेल का? जुन्या कार्डांचे काय होईल? यासंबंधी सर्व महत्त्वाची माहिती येथे स्पष्ट करण्यात आली आहे. केंद्रीय मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी सोमवारी संसदेत या प्रकल्पाबाबत तपशीलवार माहिती दिली.
PAN 2.0 Project: केंद्र सरकारने पॅन 2.0 प्रकल्प राबवून पॅनकार्ड यंत्रणेत मोठा बदल केला आहे. क्यूआर कोडसह नवे पॅनकार्ड तयार करण्याची घोषणा करण्यात आली आहे. यामुळे पॅनकार्ड धारकांना अधिक सुरक्षित आणि डिजिटल सेवा मिळणार आहे. सरकारने या प्रकल्पासाठी 1,435 कोटी रुपये मंजूर केले आहेत. याचा उपयोग तांत्रिक उन्नतीसाठी होणार आहे.
क्यूआर कोडसह नवीन पॅनकार्ड का?
सरकारचे उद्दिष्ट आहे की पॅनकार्ड हा एकच डिजिटल ओळख पुरावा बनावा. यामुळे विविध सरकारी यंत्रणांमध्ये याचा वापर सोपा होईल. पॅन 2.0 प्रकल्प (PAN 2.0 Project) डिजिटल इंडियाच्या उद्दिष्टाला गती देण्यासाठी महत्त्वाचा ठरणार आहे.
नवीन प्रणालीचा मुख्य उद्देश म्हणजे विद्यमान पॅन/टॅन प्रणालीला अद्ययावत करणे. कोअर आणि नॉन-कोअर पॅन/टॅन क्रियाकलापांचे एकत्रीकरण हे याचे महत्त्वाचे वैशिष्ट्य आहे. तक्रार निवारण यंत्रणा अधिक परिणामकारक होईल, तसेच करदात्यांची गोपनीयता जपण्यासाठी ‘पॅन डेटा व्हॉल्ट’ प्रणाली तयार केली जात आहे.
जुन्या पॅनकार्डचे काय होणार?
- जुने पॅनकार्ड धारकांसाठी कोणतीही काळजीची गरज नाही.
- जुने पॅनकार्ड अद्ययावत करून क्यूआर कोडसह नवीन पॅनकार्ड दिले जाईल.
- पॅन क्रमांक तोच राहील, त्यामुळे कोणताही अतिरिक्त अर्ज करण्याची गरज नाही.
या प्रकल्पाअंतर्गत, सध्याच्या पॅनकार्ड धारकांना त्यांच्या कार्डचे अपडेट करण्याची गरज नाही. पॅन क्रमांक अद्याप पूर्ववत राहणार असून, नवीन क्यूआर कोडयुक्त कार्ड थेट घरपोच मिळेल.
PAN 2.0 Project वैशिष्ट्ये
| वैशिष्ट्ये | माहिती |
|---|---|
| क्यूआर कोड | पॅनकार्ड अधिक सुरक्षित |
| डिजिटल एकात्मता | जलद आणि सुलभ सेवा |
| डेटा संरक्षण | पॅन डेटा व्हॉल्ट सिस्टीम |
| युनिफाइड पोर्टल | एकाच ठिकाणी सर्व सेवा |
नवीन पॅनकार्डसाठी शुल्क?
- पॅन 2.0 प्रकल्प अंतर्गत कोणतेही शुल्क आकारले जाणार नाही.
- नागरिकांना नवीन पॅनकार्ड विनामूल्य मिळेल.
- सध्याच्या पॅनकार्ड धारकांना स्वतंत्रपणे अर्ज करावा लागणार नाही. सरकार विनामूल्य नवे पॅनकार्ड घरपोच देईल.
पॅन अपग्रेडेशनसाठी कोणतेही शुल्क आकारले जाणार नाही, अशी माहिती वैष्णव यांनी दिली आहे. सध्याचे सॉफ्टवेअर जुन्या पद्धतीचे असल्याने तांत्रिक त्रुटी निर्माण होत होत्या. मात्र, नव्या डिजिटल प्रणालीमुळे तक्रारींचे निराकरण अधिक गतिमान होईल.
पॅन 2.0 प्रकल्पाचा फायदा
- करदात्यांसाठी जलद नोंदणी प्रक्रिया.
- पॅन व्हेरिफिकेशन अधिक कार्यक्षम.
- तक्रारींचे वेळेत निराकरण.
- पॅन डेटा सुरक्षित ठेवण्याची हमी.
- डिजिटल व्यवहार अधिक सोपे होतील.
७८ कोटी पॅनकार्ड धारकांवर या नव्या प्रणालीचा सकारात्मक परिणाम होईल. जलद सेवा व कार्यक्षम प्रणालीमुळे करदात्यांचा अनुभव सुधारेल. नोंदणी व सेवा प्रक्रिया अधिक सुलभ होण्याची अपेक्षा व्यक्त करण्यात आली आहे.
क्यूआर कोडचे महत्त्व
PAN 2.0 Project: नवीन पॅनकार्डवरील क्यूआर कोडमुळे माहितीची त्वरित पडताळणी होईल. यामुळे बनावट पॅनकार्ड टाळता येतील. नवीन पॅनकार्डामध्ये क्यूआर कोडचा समावेश करण्यात येईल. डिजिटल इंडिया मोहिमेच्या उद्दिष्टांनुसार, पॅन २.० प्रणालीसाठी पॅन कार्ड ‘कॉमन आयडेंटिफायर’ म्हणून कार्य करेल. यामुळे सरकारी यंत्रणांदरम्यानची समन्वय प्रक्रिया अधिक सुलभ व कार्यक्षम होईल.
नागरिकांनी काय करावे?
- सरकारकडून आलेल्या सूचनांचे पालन करावे.
- पॅनकार्ड अद्ययावत करण्यासाठी आवश्यक माहिती द्यावी.
- कोणत्याही अफवांवर विश्वास ठेऊ नये.
निष्कर्ष: पॅन 2.0 प्रकल्प हा भारताच्या डिजिटल क्रांतीतील महत्त्वाचा टप्पा आहे. क्यूआर कोडसह नवे पॅनकार्ड केवळ डिजिटल व्यवहारच सुलभ करणार नाहीत, तर सुरक्षितता वाढवतील.
हे पण वाचा : Ladki Bahin Yojana : लाडक्या बहिणींना 2100 रुपयाचा पुढचा हप्ता कधी मिळणार
