Land Records: काही प्रसंगांमध्ये कुटुंबातील सदस्य किंवा वारसाला मालमत्तेत हक्क मिळत नाही. येथे सात मुख्य कारणे जाणून घ्या ज्यामुळे तुम्हाला कुटुंबाच्या संपत्तीत हिस्सा मिळू शकत नाही.
मालमत्तेचे वाटप आणि हक्क हे कायद्याने ठरवले जातात. कुटुंबातील सदस्यांना सामान्यत वारसत्वाचा अधिकार असतो. पण काही प्रसंगी कायद्याने त्यांना या अधिकारापासून वंचित ठेवले जाते. ‘Land Records’ मध्ये ही माहिती नोंदवली जाते. कुटुंबाच्या मालमत्तेत हक्क मिळण्याच्या प्रक्रियेत काही प्रसंगी अडथळे येऊ शकतात. ‘Land Records’ बाबत कायदेशीर माहिती मिळवून घेण्यासाठी हा लेख वाचा.
संपत्ती हक्कासाठी महत्वाचे कागदपत्रे
| कागदपत्राचा प्रकार | वापर |
|---|---|
| वारस प्रमाणपत्र | वारस हक्क सिध्द करणारे अधिकृत कागद |
| हक्कसोड पत्र | स्वखुशीने हक्क सोडण्याचे कागद |
| बक्षीसपत्र | मालमत्ता देणगी स्वरूपात देण्यासाठी |
1. स्वत:हून कमावलेली संपत्ती
एखाद्या व्यक्तीनं स्वत:च्या मेहनतीने संपत्ती मिळवली असेल आणि ती संपत्ती त्यानं विकली किंवा बक्षीस दिली असेल, तर त्यावर इतर सदस्यांचा हक्क राहत नाही.
2. वडिलोपार्जित संपत्तीचे कारण
कायदेशीर गरजांसाठी
कुटुंबातील एखाद्या सदस्यावर जर वैद्यकीय खर्च किंवा कर्जाचा भार असेल आणि त्यासाठी संपत्ती विकण्यात आली असेल, तर त्यावर इतरांचा हक्क राहत नाही.
मालमत्तेच्या फायद्यासाठी
घराची दुरुस्ती किंवा नवी जागा खरेदीसाठी संपत्ती विकली असेल, तर त्यावर इतरांना हक्क मिळत नाही.
धार्मिक कारणांसाठी
धार्मिक कृत्यांसाठी मालमत्ता विकली असेल, तर इतर सदस्यांचा त्या मिळकतीवर हक्क राहत नाही.
3. खून करणाऱ्या व्यक्तीला हक्क नाही
एखाद्या वारसानं त्याचं हक्क असलेल्या व्यक्तीचा खून केला असल्यास, त्याला मालमत्तेतून वंचित केले जाते.
4. धर्मांतरित वारसांचे अपत्य
हिंदू कुटुंबातील सदस्यानं धर्मांतर केलं असल्यास, त्याच्या अपत्यांना हिंदू कुटुंबाच्या मालमत्तेत हिस्सा मिळत नाही.
5. हक्कसोड पत्र
स्वखुशीने हक्क सोडणाऱ्या सदस्यानं ‘हक्कसोड पत्र’ दिल्यास, त्याचं त्याच्या अपत्यांना हिस्सा मिळत नाही.
6. ज्येष्ठ नागरिकांचा सांभाळ न करणारे
जर ज्येष्ठ नागरिकांनी आपल्या नातेवाईकांना संपत्ती ‘बक्षीसपत्र’ स्वरूपात दिली असेल आणि त्या नातेवाईकांनी त्यांचा सांभाळ केला नाही, तर ज्येष्ठ नागरिक ती मालमत्ता पुन्हा स्वत:च्या नावावर घेऊ शकतात.
7. मुदतबाह्य दावा
एखाद्या मालमत्तेवर हक्क दाखवण्यासाठी 12 वर्षांच्या आत दावा करणे आवश्यक असते. विलंबित दावे न्यायालय फेटाळू शकते.
निष्कर्ष
मालमत्तेसंबंधीचे हक्क कधी मिळू शकतात, तर कधी नाही, हे कायद्यावर अवलंबून आहे. Land Records आणि न्यायालयातील प्रक्रिया यामध्ये याच महत्वाच्या गोष्टींचा समावेश आहे.
